TÜRKÝYE KAMU-SEN TOPLU SÖZLEÞME PRENSÝPLERÝNÝ BELÝRLEDÝ

Türkiye Kamu-Sen Toplu Sözleþme Komisyonu 21 Haziran 2023 tarihinde yaptýðý toplantý ile bu yýl 7.’si gerçekleþtirilecek olan Toplu Sözleþme Görüþmelerine iliþkin olarak temel ilke ve prensipleri belirlemiþtir.

Buna göre; 4688 sayýlý Kamu Görevlileri Sendikalarý ve Toplu Sözleþme Kanunu’na göre kamu çalýþanlarý için hayati önem taþýyan ve 2024-2025 yýllarýný kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleþme Görüþmeleri 1 Aðustos 2023 tarihinde baþlayacak, bu Toplu Sözleþme süreci, Komisyonumuzun aþaðýdaki tespitlerinin yaþandýðý bir süreçte gerçekleþtirilecektir.  Türkiye Kamu-Sen Toplu Sözleþme Komisyonu’nun 7. Dönem Toplu Sözleþme sürecine iliþkin tespitleri ve belirlediði ilkeleri aþaðýdaki gibidir:  

- Kamu çalýþanlarýnýn maaþ ve ücretleri temel harcama kalemlerine gelen zamlar karþýsýnda erimekte, uzun zamandan beri memur ve emeklilerimizin alým gücü düþmektedir. Yetkili sendikalarýn toplu sözleþme masasýndaki etkisizliði, gerçekçi olmayan maaþ artýþlarýný kabul etmeleri ve hedeflenen enflasyona endeksli bir maaþ artýþ sistemi nedeniyle milli gelir pastasý büyümesine raðmen kamu çalýþanlarý bu büyümeden hak ettiði payý alamamaktadýr. Buna baðlý olarak 2012 yýlýnda en düþük dereceli memur maaþý asgari ücretin 2,33 katý iken yýllar içinde eriyerek bugün 1,04 seviyesine kadar gerilemiþ, en düþük dereceli memur maaþý asgari ücretle eþitlenmiþtir.  

- Buna ek olarak son dönemde statü hukukuna tabi olan kamu çalýþanlarýnýn maaþ ve ücretleri, sözleþme hukukuna tabi iþçi ücretleri ile kýyaslanmak yoluyla hesap edilmeye baþlanmýþtýr. Bu durum statü hukukunun nitelik ve öneminin göz ardý edilmesine neden olmamalýdýr. Öyle ki, Nisan 2023’te kamuda çalýþan iþçilerle imzalanan toplu sözleþmede açýklanan iþçi maaþlarýnýn statü hukukunun önüne geçmesi nedeniyle kamu çalýþanlarýnda infial oluþmuþ ve kamu iþyerlerinde çalýþma barýþý bozulmuþtur. 

- Yapýlan subjektif müdahaleler, kamu personel ücret sistemini günün ihtiyaçlarýna cevap vermekten uzaklaþtýrmýþtýr. Zaman içerisinde belirli meslek gruplarýna yapýlan özel düzenlemeler nedeniyle adalet bozulmuþ, avantajlý ve dezavantajlý meslek gruplarýnýn oluþmasýyla ücret sistemi karmaþýk bir hal alarak adeta yamalý bir bohçaya dönmüþtür. 

- Kamu çalýþanlarý ile ilgili en önemli kanuni düzenleme olan 657 sayýlý Devlet Memurlarý Kanunu yürürlüðe girdiði dönem itibariyle önemli bir düzenleme olmasýna raðmen o günden bugüne dünyada ve ülkemizde önemli geliþmeler meydana gelmiþ ve Kanun, ihtiyaçlarý karþýlamaktan giderek uzaklaþmýþtýr. Yapýlan parçalý düzenlemeler nedeniyle artýk kamu personel rejimini düzenleyen temel bir kanundan söz edilemez hale gelinmiþtir.  

- Kamu personel rejimi ile kamu personel ücret sisteminin kanunun taraflarý olan kamu görevlileri sendikalarýnýn katýlýmý ile yeniden ele alýnýp düzenlemesi ertelenemez bir ihtiyaç haline gelmiþtir. 

- Kamu personeli ücret sisteminin temel düzenlemesi niteliðini taþýyan 666 sayýlý Kanun Hükmünde Kararname ise ülkemizin coðrafi ve bölgesel hayat þartlarýný, kurumlarýn iþ yükünü, kamu çalýþanlarýnýn görev yetki ve sorumluluklarýný dikkate almayan; yalnýzca emsal unvanlarýn maaþ ve ücretlerini eþitleyen bir düzenleme niteliði taþýmaktadýr. 666 sayýlý KHK’nýn kamu çalýþanlarýnýn maaþ ve ücret sistemini ikili bir yapýya dönüþtürmesi sonucunda bilhassa I sayýlý cetvelde yer alan unvanlarýn maaþlarýnda arzu edilen artýþlarýn yapýlmasýna imkân tanýmamasý nedeniyle ilgili Kanun Hükmünde Kararnamenin mutlak surette ele alýnýp deðiþtirilmesi zorunluluðu hasýl olmuþtur.  

- 2020-2022 yýllarý arasýnda yaþanan Covid-19 salgýný dünya ile birlikte ülkemizde de temel ihtiyaç maddelerinde yüksek fiyat artýþlarýna neden olmuþtur. Coðrafyamýzda Rusya-Ukrayna savaþýnýn olumsuz etkileri baþ göstermiþken, 6 Þubat tarihli Kahramanmaraþ merkezli asrýn afeti olarak adlandýrýlan deprem felaketi nedeniyle de özellikle büyük þehirlerimizde ve sahil bandýndaki illerimizde emlak ve kira fiyatlarýnda fahiþ artýþlar yaþanmýþ, bu bölgelerde kiralar memur aylýklarýnýn üzerine çýkmýþtýr.  Mevcut durumun devam etmesi halinde özellikle büyükþehir ve kýyý kentlerinde kamu görevlisi istihdamýnda ve kamu hizmeti vermede aksaklýklar yaþanacaðý su götürmez bir gerçektir. 

- Bu gerçekler ýþýðýnda kamu çalýþanlarýnýn mali ve özlük haklarý ile çalýþma þartlarý mutlak surette toplu sözleþme masasýnda müzakere edilip kararlaþtýrýlmalý, toplu sözleþme dýþýnda yapýlacak düzenlemelerde mutlaka sosyal taraflarýn görüþüne baþ vurulmalýdýr. 

- Memur maaþ artýþlarýnda hedeflenen enflasyonun temel kriter olarak kabul edilmesi uygulamasýndan vazgeçilmeli, yoksulluk sýnýrý, büyüme, refah payý gibi unsurlar mutlak surette dikkate alýnmalý, enflasyon farký maaþlara aylýk olarak yansýtýlmalý ve maaþlarýn reel olarak artmasý, alým gücünün iyileþtirilmesi hedeflenmelidir. 

- Kamu çalýþanlarýnýn tek ve meþru hak arama araçlarýnýn kamu çalýþanlarý sendikalarý olduðu akýldan çýkarýlmamalýdýr. 

- Kamu çalýþanlarýnýn meþru zeminde hak taleplerini dile getirebilmeleri ve haklarýný geliþtirebilmelerinin yegâne kaynaðý güçlü ve kurumsal sendikalardýr; kamu çalýþanlarýnýn sorunlarýnýn çözümü bu sendikalara sahip çýkmalarý ve kurumsal sendikal mücadeleye destek vermeleriyle mümkün olacaktýr. 

- 4688 sayýlý Kamu Görevlileri Sendikalarý ve Toplu Sözleþme Kanunu bu haliyle etkili bir sendikacýlýk ve sonuç alýcý bir toplu sözleþme sistemi öngörmemektedir. Cumhuriyetimizin 100. yýlýnda, asrýmýza yaraþýr bir kamu çalýþaný için liyakat temelli, adalet ve hakkaniyete dayalý bir kamu personel rejimine ve etkili, kapsayýcý ve sonuç alýcý bir toplu sözleþme düzenine ihtiyaç vardýr. Bu nedenle toplu sözleþme masasýnda yer alan tüm sendika ve konfederasyonlarýn söz ve itiraz hakkýnýn olduðu, genel toplu sözleþme ile hizmet kolu toplu sözleþmelerinin birbirinden ayrýldýðý, sendikalara üyelik ve istifalarýn baský ve müdahaleden uzak bir biçimde dijital ortamdan gerçekleþtirilebildiði, grev ve siyasete katýlma hakkýyla desteklenen bir sendika ve toplu pazarlýk düzenine ihtiyaç vardýr.    

- Kuruluþunun 31. yýlýný kutlayan Türkiye Kamu-Sen ve baðlý sendikalarýmýz, güçlü ve kurumsal yapýlarý ile kamu çalýþanlarýnýn haklarýný geliþtirecek güç ve iradeye sahiptir. Kamu çalýþanlarýnýn toplu sözleþme masasýndan kazançlý kalkmalarý, yetkili sendikalarý deðiþtirmeleriyle mümkün olacaktýr. 

- Türkiye Kamu-Sen ve baðlý sendikalarýmýz, ilkeli duruþu, uzun yýllara dayanan tecrübesi ve her daim Türk memurunun yanýnda yer alma misyonuyla bilgili ve nitelikli kadrosunun süzgecinden geçirip tespit edeceði, kamu çalýþanlarýmýzýn haklý taleplerini kamuoyu ile paylaþýp toplu sözleþme masasýna taþýyacak ve bu taleplerin sonuna kadar kararlý takipçisi olacaktýr. 

Kamuoyuna duyurulur.